คนสร้างสุข

หมู่บ้านโหล๊ะท่อม ตั้งอยู่ ม. 2 ต.เขาไพร อ.รัษฎา จ.ตรัง ตั้งชื่อหมู่บ้านตามภูมิศาสตร์ เนื่องจากมีพื้นที่เป็นที่ราบลุ่มและมีต้นกระท่อมขึ้นอยู่จำนวนมาก มีสถานที่สำคัญ คือ องค์การบริหารส่วนตำบลเขาไพร และวัดทอนเหรียน มีถนนสายหลักและมีผู้คนสัญจรไปมาระหว่างหมู่บ้านและตำบล มีครัวเรือนทั้งหมดในหมู่บ้านจำนวน  180  ครัวเรือน ประชากรทั้งหมดจำนวน  575 คน  แยกเป็นชาย 275 คน  หญิง 297 คน ในพื้นที่หมู่ที่ 2 บ้านโหล๊ะท่อม มีปริมาณขยะเพิ่มมากขึ้น ซึ่งมาจากการดำรงชีวิตของคนในพื้นที่ และคนที่สัญจรไปมาบนถนน ปริมาณขยะที่เพิ่มมากขึ้นทุกวัน ส่งผลให้มีขยะตกค้างเพิ่มมากขึ้น เพราะทาง อบต. เขาไพร ที่ผ่านมาไม่มีนโยบายการจัดการขยะ ไม่มีรถเก็บขยะและถังขยะในหมู่บ้าน ซึ่งทางคณะกรรมการหมู่บ้านได้ทำการฉลี่ยปริมาณขยะโดยสอบถามจากแต่ละครัวเรือน ได้ผลการฉลี่ยปริมาณขยะครัวเรือนดังนี้ ขยะในแต่ละครัวเรือนส่วนมากจะเป็นขยะทั่วไป (ถุงพลาสติก, กล่องโฟม ,ถุงขนมขบเคี้ยว) มากเป็นอันดับหนึ่ง เฉลี่ยปริมาณขยะ 0.5 กก./วัน รองลงมาก็จะเป็นขยะอินทรีย์ (เศษอาหาร, เศษผักต่างๆ)เฉลี่ยปริมาณขยะ 0.3 กก./วัน  ขยะรีไซเคิล (กระดาษ พลาสติก ,แก้ว ,โลหะ) เฉลี่ยปริมาณขยะ 0.2 กก./วัน  และขยะอันตราย (ถ่านไฟฉาย, กระป๋องสเปรย์ ,หลอดไฟ ,แบตเตอรี่) เฉลี่ยปริมาณขยะ 0.1 กก./วัน ปริมาณขยะที่เพิ่มมากขึ้นทุกวัน ประกอบกับ อบต. เขาไพร ไม่มีการจัดการขยะ ไม่มีรถเก็บขยะและถังขยะในหมู่บ้าน จึงทำให้ครัวเรือนต้องจัดการขยะกันเอง โดยการนำขยะที่มีในครัวเรือนไปทิ้งไม่เป็นที่ เช่น ในสวนยาง ในป่าที่รกร้าง ลำคลองหรือนำมาเผา ซึ่งส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสภาพความเป็นอยู่ของคนในชุมชน ได้แก่ หมู่บ้านสกปรกไม่น่ามอง เสียทัศนียภาพ และพาหนะนำโรคต่างๆ เช่นหนู แมลงสาบ แมลงวัน ทั้งยังเป็นแหล่งแพร่เชื้อโรค เช่น อหิวาตกโรค อุจระร่วง บิด โรคผิวหนัง ซึ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพของคนในชุมชนและการที่ปริมาณขยะมีจำนวนมากได้แก่ถุงพลาสติก,ขวดน้ำดื่ม และขยะอินทรีย์ในครัวเรือน ทำให้เกิดมลพิษทางกลิ่นและ อากาศ เป็นสาเหตุทำให้เกิดโรคระบบทางเดินหายใจ และแหล่งเพาะพันธุ์ลูกน้ำยุงลายเป็นสาเหตุทำให้เกิดโรคไข้เลือดออก ตามข้อมูลสถิติผู้ป่วยใน หมู่ที่ 2 บ้านโหล๊ะท่อม ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพชุมชนตำบลเขาไพรมีผู้ป่วยไข้เลือดออก จำนวน 2 ราย ผู้ป่วยทางเดินหายใจ จำนวน 3 ราย เป็นแหล่งกำเนิดมลพิษทางอากาศ เช่นฝุ่นละออง เขม่า ควัน จากการเผาขยะ และเกิดก๊าซมีเทนจากการฝังกลบขยะ และขยะบางชนิดไม่ย่อยสลาย และกำจัดได้ยาก เช่นโฟม พลาสติก ทำให้ตกค้างสู่สิ่งแวดล้อม
ทางหมู่บ้านจึงเล็งเห็นความสำคัญในการดำเนินการแก้ไขปัญหาขยะล้นชุมชน และไม่มีที่ทิ้งขยะ โดยสร้างกระบวนการเรียนรู้ในชุมชน จัดตั้งองค์กรชุมชนในการบริหารจัดการขยะโดยชุมชนแนะนำให้ความรู้กับคนในชุนชน เรื่องการคัดแยกขยะ วิธีการจัดการขยะอย่างถูกวิธี มีกลไกการจัดการขยะที่ประกอบด้วยผู้นำท้องถิ่น - ท้องที่ เจ้าหน้าที่รพ.สต. ตัวแทนกลุ่มอาสาสมัครในหมู่บ้าน เพื่อลดจำนวนขยะในหมู่บ้าน และเพิ่มรายได้เสริมให้แก่ครัวเรือนและสร้างจิตสำนึกให้คนในชุมชนรู้ถึงคุณค่าของขยะและโทษของการจัดการขยะที่ผิดวิธี จนเกิดเป็นหมู่บ้านต้นแบบในการจัดการขยะของชุมชนต่อไป