คนสร้างสุข

จากสถานการณ์สูงวัยของประเทศไทยที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว และคาดว่าประเทศไทยจะเป็นสังคมสูงวัยโดยสมบูรณ์ (Complete Aged Society) ในปี 2564 ประเทศไทยมีประชากรสูงอายุมากกว่าประชากรวัยเด็ก คาดว่าจะมีประชากรเข้าสู่วัยสูงวัย60 ปีขึ้นไปปีละประมาณ 1 ล้านคน และที่น่าเป็นห่วงคือ ประชากรไทยก่อนวัยสูงอายุ กว่าร้อยละ 30% ยังคงไม่ได้มีการเตรียมพร้อมเพื่อเป็นสูงวัยที่มีคุณภาพในอนาคต โดยเฉพาะในมิติด้านสุขภาพ ด้านเศรษฐกิจ ความมั่นคงทางรายได้ ด้านสังคม และด้านสิ่งแวดล้อม

โครงสร้างประชากรไทยกำลังเข้าสู่สังคมสูงวัย ส่งผลกระทบ ในหลายด้าน โดยจากข้อมูลวิชาการระบุว่าประเทศไทยยังมีช่องว่างด้านการเตรียมความพร้อมของประชากรและการพัฒนาระบบเพื่อรองรับสังคมสูงวัย เช่น ข้อมูลสุขภาพ พบว่าสูงวัยส่วนใหญ่ร้อยละ 95 มีโรคประจำตัวแต่ยังคงสามารถดำเนินชีวิตประวันได้ตามปกติ โดยส่วนใหญ่ ยังคงเป็นโรคความดันโลหิตสูง และเบาหวาน และสูงวัยวัยปลายมีอัตรามีโรคประจำตัวสูงขึ้น ด้านเศรษฐกิจ สูงวัยถึงร้อยละ 34.3 มีรายได้ต่ำกว่าเส้นความยาก ทั้งนี้มีคนไทยเพียง 15 ล้านคนที่อยู่ในระบบการออมเพื่อเป็นหลักประกันรายได้ยามเกษียณ เมื่อเทียบกับประชากร วัยทำงานมากกว่า 40 ล้านคนด้านสังคม พบว่าสูงวัยที่ต้องอยู่เพียงลำพังคนเดียว หรืออยู่ตามลำพังกับคู่สมรสมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น รวมถึงคนรุ่นใหม่ยังมีทัศนคติเชิงลบต่อวัยสูงอายุ ฯลฯ สถานการณ์ปัญหาดังกล่าวมีสาเหตุจากหลายปัจจัย รวมถึงการที่ประเทศไทยเข้าสู่สังคมสูงวัย อย่างรวดเร็ว และมีเวลาเตรียมการน้อยกว่าประเทศพัฒนาแล้วที่เข้าสู่สังคมสูงวัยส่งผลให้ประเทศไทยต้องเผชิญผลกระทบต่ำงๆ จากสังคมสูงวัยหลีกเลี่ยงไม่ได้ จึงจำเป็นต้องพัฒนาระบบเพื่อรองรับสังคมสูงวัยโดยการมีส่วนร่วมของภาคส่วนต่างๆ อย่างจริงจังและ มีประสิทธิภาพ

สถานการณ์ จังหวัดตรังประชากรที่มีอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไปมีจำนวน 85,828 คิดเป็นร้อยละ 16.63 และประชากรอายุ50-60 ปีจำนวนมากถึง 72,380 คน และภายในปี 2572 จะมีประชากรกลุ่มนี้กลายเป็นสูงวัยมากกว่าร้อยละ30ของประชากรจังหวัดตรังพบว่า สูงวัยส่วนใหญ่สามารถดูแลตัวเองได้โดยไม่ต้องพึ่งผู้อื่น (กลุ่มติดสังคม) คิดเป็นร้อยละ 96.29 ของจำนวนสูงวัยทั้งหมดอีกประมาณร้อยละ4 เป็นสูงวัยที่ต้องพึ่งผู้อื่นบ้างในการประกอบกิจวัตรประจำวัน (กลุ่มติดบ้าน) ร้อยละ 2.87 และติดเตียง ร้อยละ 84 ด้านสุขภาพ (โรคไม่ติดต่อ) ประชากรกลุ่มอายุ 50-59 ปี ป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูง ร้อยละ 22.22 และโรคเบาหวาน ร้อยละ 10.30 ประชากรกลุ่มอายุ 60 ปีขึ้นไปป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูง ร้อยละ 48 และโรคเบาหวาน ร้อยละ 17.24 การเตรียมพร้อมเพื่อรองรับสังคมสูงวัยจึงมีความสำคัญในอนาคต

ตำบลนาตาล่วง อำเภอเมืองตรังจังหวัดตรังมีพื้นที่ 14.8ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 9,230 ไร่ มี 6 หมู่บ้าน มีประชากรทั้งหมด 7,381คน แยกเป็นชาย 3,520 คน , หญิง 3,861 คนมี 3,549 ครัวเรือน , สถานศึกษาโรงเรียนระดับประถมศึกษาจำนวน3แห่ง,โรงเรียนอาชีวศึกษา 1แห่งศูนย์อินเตอร์เน็ตชุมชนตำบลนาตาล่วง 1 แห่ง ,ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก 1ศูนย์,สถานที่ปฏิบัติกิจกรรมทางศาสนา (วัด) จำนวน 3แห่ง,ชมรมสูงวัย 1 ชมรม,ศูนย์บริการคนพิการทั่วไป 1 ศูนย์,โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล 1 แห่ง,ศูนย์กู้ชีพตำบลนาตาล่วง 1 แห่ง, ศูนย์ป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย 1 แห่ง และมีธรรมนูญสุขภาพตำบลนาตาล่วงเตรียมรองรับสังคมสูงวัย,หน่วยงานภาครัฐในพื้นที่ประกอบด้วย เทศบาลตำบลนาตาล่วงประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม และอาชีพรองคือรับจ้างตำบลนาตาล่วงมีสูงวัย อายุ 60 ปี ขึ้นไป จำนวน1,134คน/อายุ 40-59 จำนวน 1,239 คน , มีคนพิการจำนวน177 คน

ตำบลนาตาล่วง เป็นชุมชนที่มีความเข้มแข็ง การทำงานแบบมีส่วนร่วม ของทุกภาคส่วน ประกอบกับ มีแหล่งน้ำที่อุดมสมบูรณ์ มีแหล่งเรียนรู้ทางประวิติศาสตร์ โบราณคดี มีแม่น้ำตรังไหลผ่าน มีโรงงานอุตสาหกรรมซึ่งในปัจจุบันมีความเจริญมากขึ้น และเปลี่ยนแปลงวิถีความเป็นอยู่ ส่งผลให้การใช้ชีวิตเปลี่ยนไป และจะมีปัญหาตามมาเรื่อยๆ ในหลายๆ ด้าน เช่น ปัญหาด้านสุขภาพ ด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคม ชมรมสูงวัยตำบลนาตาล่วงจึงมุ่งเน้นที่จะพัฒนาคุณภาพชีวิตสูงวัยใน 4 ด้าน ๆ ประกอบด้วย ด้านสุขภาพมีการตรวจสุขภาพประจำปีให้แก่สูงวัย รวมทั้งสูงวัยที่ติดบ้าน ติดเตียง เพื่อให้มีสุขภาพดี ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ และสติปัญญา ให้มีการรวมกลุ่มออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เนื่องจากสูงวัยส่วนมากยังมีโรคประจำตัว และมีโอกาสที่จะเจ็บป่วยจนไม่สามารถ ดูแลตนเองได้ หรือต้องมีผู้ดูแล จนกลายเป็นสูงวัยที่ติดบ้าน และอาจจะเป็นสูงวัยที่ติดเตียงได้ในโอกาสต่อไป จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ จะต้องให้ความสำคัญกับการเตรียมความพร้อมเพื่อเป็นสูงวัยที่มีคุณภาพ บริโภคอาหารตามหลักโภชนาการ ลดหวาน มัน เค็ม ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ สามารถลดการเกิดโรคได้ โดยเฉพาะโรคที่ไม่ติดต่อเรื้อรัง เช่น โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ และโรคอื่น ๆ
ด้านสังคมให้สูงวัยมีการรวมกลุ่มกันจัดกิจกรรมไม่อยู่โดดเดี่ยว อันเป็นสาเหตุให้เกิดการเจ็บป่วย และซึมเศร้า ได้รับการยอมรับจากสังคมเพื่อการดำรงชีวิตอย่างมีศักดิ์ศรี สูงวัยต้องการได้รับการคุ้มครองด้านสิทธิที่พึงได้รับ และต้องมีโอกาสเข้ามามีส่วนร่วมกับชุมชน ในการพัฒนาด้านต่างๆ และที่สำคัญสูงวัยต้องมีผู้ดูแลอย่างใกล้ชิด
ด้านเศรษฐกิจ มีอาชีพเสริม เพื่อสร้างหลักประกันรายได้ สร้างกลไกลการออม เนื่องจากรายได้ไม่พอกับรายจ่าย ด้านเศรษฐกิจ เช่น การออมเมื่อเข้าสู่วัยสูงวัยมีรายได้ไม่เพียงพอเนื่องจากไม่ได้เตรียมตัวในการเก็บออมเงินไว้ใช้ยามชราต้องทำงานหาเลี้ยงครอบครัวถูกทอดทิ้งเลี้ยงดูลูกหลานซึ่งเป็นภาระที่ต้องรับผิดชอบ เช่น การส่งเสริมการออม การประกอบอาชีพเสริม ด้านสิ่งแวดล้อมเพื่อให้คุณภาพชีวิตของสูงวัยดีขึ้น สนับสนุนให้ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมในการสร้างชุมชนน่าอยู่ เช่น การซ่อมแซมบ้าน/ปรับสภาพแวดล้อมในบ้านให้สูงอายุ ตลอดจนการบริการสาธารณะ เพื่อให้สูงวัย มีที่อยู่ที่เหมาะสม และมั่นคง เนื่องจากบ้านเรือนที่อยู่อาศัยไม่เหมาะสมเช่นความแข็งแรงของบ้านเรือนห้องน้าบริเวณบ้านมีความเสี่ยงต่อการใช้ชีวิตในประจำวันของสูงวัย นอกจากนี้ยังป้องกันไม่ให้ กลุ่มติดสังคม เป็นกลุ่มติดบ้าน และกลุ่มติดบ้าน ไม่ให้เป็นกลุ่มติดเตียงจากการสำรวจพบว่าประชาชนมีปัญหาด้านสุขภาพโดยเฉพาะกลุ่มสูงวัยและวัยทำงานพบมีโรคประจำตัวเช่นเบาหวานความดันโรคหลอดเลือดหัวใจฯลฯมีอัตราการเป็นผู้ป่วยติดเตียงเพิ่มขึ้นทุกปีปัจจุบันมีผู้ป่วยติดเตียงจำนวน 18 คนผู้ป่วยติดบ้านจำนวน 59 คนสาเหตุจากการไม่ดูแลสุขภาพเช่นการออกกำลังกายไม่สม่ำเสมอการรับประทานอาหารประเภทหวานมันเค็มและอาหารประเภทรสจัดการบริโภคอาหารที่ไม่มีประโยชน์ต่อสุขภาพเช่น ดื่มชาเย็น ในปริมาณมากต่อวัน
ในด้านสุขภาพ พบว่า สูงวัยส่วนมากยังมีโรคประจำตัว และมีโอกาสที่จะเจ็บป่วยจนไม่สามารถ ดูแลตนเองได้ หรือต้องมีผู้ดูแล จนกลายเป็นสูงวัยที่ติดบ้าน และอาจจะเป็นสูงวัยที่ติดเตียงได้ในโอกาสต่อไป จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่สังคมไทย จะต้องให้ความสำคัญกับการเตรียมความพร้อมเพื่อเป็นสูงวัยที่มีคุณภาพ บริโภคอาหารตามหลักโภชนาการ ลดหวาน มัน เค็ม ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ สามารถลดการเกิดโรคได้ โดยเฉพาะโรคที่ไม่ติดต่อเรื้อรัง เช่น โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ และโรคอื่น ๆ การรักษาความสมบูรณ์แข็งแรงของร่างกาย เป็นปัจจัยของเศรษฐกิจที่ดีและสังคมที่มั่นคง เพราะร่างกายที่แข็งแรงนั้น โดยปกติจะอำนวยผลให้สุขภาพจิตใจสมบูรณ์และเมื่อสุขภาพสมบูรณ์ดี พร้อมทั้งร่างกาย และจิตใจแล้ว ย่อมมีกำลังทำประโยชน์สร้างสรรค์เศรษฐกิจ และสังคมของบ้านเมืองได้เต็มที่ ทั้งไม่เป็นภาระแก่สังคมด้วย
ตำบลนาตาล่วง อำเภอเมืองตรัง จังหวัดตรัง เป็นชุมชนที่มีความเข้มแข็ง การทำงานแบบมีส่วนร่วม ของทุกภาคส่วน ประกอบกับ มีแหล่งน้ำที่อุดมสมบูรณ์ มีแหล่งเรียนรู้ทางประวิติศาสตร์ โบราณคดี มีแม่น้ำตรังไหลผ่าน มีโรงงานอุตสาหกรรมซึ่งในปัจจุบันมีความเจริญมากขึ้น และเปลี่ยนแปลงวิถีความเป็นอยู่ ส่งผลให้การใช้ชีวิตเปลี่ยนไป และจะมีปัญหาตามมาเรื่อยๆ ในหลายๆ ด้าน เช่น ปัญหาด้านสุขภาพ ด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคม โครงสร้างพื้นฐาน และด้านสิ่งแวดล้อม ภาคีเครือข่ายทุกภาคส่วน ระดับพื้นที่ ตำบล หมู่บ้าน ชุมชน โดยเฉพาะกลุ่ม/ชมรมสูงวัยที่มีความเข้มแข็ง การขับเคลื่อนการเตรียมรองรับสังคมสูงวัยของตำบลนาตาล่วงมุ่งเน้นการพัฒนาคุณภาพชีวิตสูงวัยที่มีอายุตั้งแต่ 40ปีขึ้นไปเป็นหลักดำเนินการร่วมกันในหลายภาคส่วนทั้งหน่วยงานภาครัฐ เช่น เทศบาลตำบลนาตาล่วง, โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลนาตาล่วงและภาคประชาชนได้แก่กลุ่มสตรี , กองทุนหลักประกันสุขภาพเทศบาลตำบลนาตาล่วง , ชมรมสูงวัย ดังนั้น ชมรมสูงวัยตำบลนาตาล่วง จึงได้จัดทำโครงการเตรียมรองรับสังคมสูงวัยของตำบลนาตาล่วงเพื่อเป็นกระบวนการสร้างการเรียนรู้ให้ผู้นำและประชาชนในชุมชนกลุ่มเป้าหมายตั้งแต่อายุ 40ปีขึ้นไปได้รับรู้ถึงสถานการณ์ของการเปลี่ยนแปลงและรับรู้ถึงการเข้าสู่สังคมสูงวัยสภาพปัญหาด้านต่างๆได้แก่ด้านสุขภาพด้านสังคมด้านสภาพแวดล้อมและด้านเศรษฐกิจว่าจะมีการเตรียมตัวเข้าสู่สังคมผู้วัยอย่างไรให้มีความสุขไม่มีโรคภัยมีเพื่อนบ้านที่ดีมีลูกหลานคอยดูแลมีเงินเก็บออมไว้จ่ายยามชราบ้านเรือนหรือที่อยู่อาศัยห้องน้าที่เหมาะสมปลอดภัยกับการดำรงชีพของสูงวัยเพราะฉะนั้นทุกฝ่ายต้องมาร่วมขับเคลื่อนการเตรียมรองรับสังคมสูงวัยตำบลนาตาล่วง ร่วมกันขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพในการ “ร่วมคิด ร่วมมือ ร่วมตัดสินใจ ร่วมทำ ร่วมแก้ไขปรับปรุง ร่วมประโยชน์” ถือปฏิบัติเพื่อให้เกิดคุณภาพชีวิตที่ดีต่อตนเอง ครอบครัว ชุนชนและสังคม อันจะนำไปสู่การพัฒนาและขับเคลื่อนการเตรียมรองรับสังคมสูงวัยตำบลนาตาล่วงต่อไป