คนสร้างสุข

สถานการณ์ของประเทศไทยในปัจจุบันต้องเผชิญกับผลกระทบจากวิกฤตการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ซึ่งส่งผลกระทบไปถึงวิกฤตเศรษฐกิจสิ่งที่เกิดขึ้นตามมาคือ ภาวะข้าวยากหมากแพง ขาดแคลนอาหาร ผู้คนอดอยาก ซึ่งมีตัวอย่างให้เห็นหลายต่อหลายครั้งในอดีต ในวิกฤตโรคระบาดโควิด-19 ที่เรากำลังเผชิญอยู่นี้ เรื่องความมั่นคงและความไม่มั่นคงทางอาหารจึงสำคัญประเทศไทยมีภูมิประเทศที่อุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งเพาะปลูกที่สำคัญ และสามารถผลิตอาหารและส่งออกอาหารได้ในหลาย ๆ ประเภท อย่างไรก็ตาม การที่จะสรุปว่าประเทศไทยมีความมั่นคงทางด้านอาหาร อาจจะเป็นการสรุปที่เร็วเกินไป เนื่องจากข้อมูลของ FAO ยังพบว่า ประชาชนคนไทยส่วนหนึ่งยังจัดอยู่ในกลุ่มผู้อดอยาก (hunger) หรืออยู่ในภาวะทุพะโภชนาการ (undernourished people) นอกจากนี้ยังมีปัจจัยอื่นที่อาจส่งผลกระทบต่อการผลิตพืชอาหาร อีกทั้งยังมีปัจจัยภายนอกที่กระทบต่อความมั่นคงทางอาหารเช่นกัน ความมั่นคงทางอาหาร ซึ่งเป็นคำที่เกิดขึ้นในช่วงที่เกิดวิกฤตการณ์ทางอาหารตั้งแต่ช่วงทศวรรษที่ 1970 โดยองค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) กำหนดความหมายว่า “สภาวะที่คนทุกคนและทุกขณะเวลามีความสามารถทั้งทางกายภาพและทางเศรษฐกิจที่สามารถเข้าถึงอาหารที่เพียงพอ ปลอดภัย และมีคุณค่าทางโภชนาการ เพื่อตอบสนองความต้องการและความพึงพอใจด้านอาหารเพื่อให้เกิดชีวิตที่มีพลังและมีสุขภาพ” แบ่งความหมายด้านความมั่นคงออกเป็น 4 ด้าน คือ 1. การมีอาหารเพียงพอ (Food Availability) การมีอาหารในปริมาณที่เพียงพอและมีคุณภาพ 2. การเข้าถึงอาหาร (Food Access) การเข้าถึงทรัพยากรที่เหมาะสมรวมไปถึงสิทธิเพื่อการหาอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการที่เหมาะสม 3. การใช้ประโยชน์จากอาหาร (Food Utilization) การใช้ประโยชน์จากอาหารในการบริโภค โดยมีปริมาณอาหารที่เพียงพอ มีน้ำสะอาดในการอุปโภคบริโภค มีสุขอนามัยและการดูแลสุขภาพที่ดี 4. การมีเสถียรภาพด้านอาหาร (Food Stability) ประชาชนหรือครัวเรือนหรือบุคคลต้องเข้าถึงอาหารอย่างเพียงพอตลอดเวลา ไม่มีความเสี่ยงในการเข้าถึงอาหารเมื่อเกิดความขาดแคลนขึ้นมาอย่างกะทันหัน จากสถานการณ์ข้างต้นบ้านสันติ ซึ่งมี 88 หลังคาเรือน ประชาชนนับถือศาสนาพุทธ 100 เปอร์เซ็นต์ สภาพทั่วไปมีลำคลองไหลผ่าน มีน้ำประปาใช้ตลอดทั้งปี ซึ่งแต่เดิมบ้านสันติมีกลุ่มเกษตรผสมผสานแต่เป็นกลุ่มเล็ก ๆ ที่มีแต่คนในชุมชนที่ทำการเกษตรมีแต่ผู้สูงอายุและวัยกลางคน แต่เมื่อมีการการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) คนที่ถูกเลิกจ้างเป็นคนที่อยู่ในช่วงวัยรุ่น ต้องเผชิญกับผลกระทบจากวิกฤตนั้น ส่งผลกระทบไปถึงคนในชุมชนที่ทำงานต่างจังหวัด และต่างพื้นที่ เช่น มาเลเซียถูกเลิกจ้างกลับมาอยู่บ้าน ส่งผลให้คนในชุมชนว่างงาน รายได้ลดลง รายจ่ายไม่เพียงพอ รายจ่ายเพิ่มขึ้น อาหารแพงขึ้น และยังส่งผลไปถึงเรื่องการเดินทางไปยังพื้นที่อื่นหรือคนที่กลับมาจากพื้นที่อื่นที่อยู่ในต่างประเทศหรือต่างจังหวัดทำให้เกิดความเดือดร้อน หรือแม้กระทั่งทำให้คนในชุมชนมีพฤติกรรมที่หวาดระแวงกลัวคนนอกพื้นที่เข้ามาในพื้นที่ สิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ล้วนแล้วแต่มีผลต่อความมั่นคงทางอาหารทั้งสิ้น จึงจำเป็นต้องสร้างความมั่นคงทางอาหารเพื่อให้คนในชุมชนสามารถดำเนินชีวิตได้ที่พอเพียงภายใต้วิกฤติการขาดแคลนอาหาร ด้วยการรวมกลุ่มเพื่อทำการเกษตรแบบผสมผสาน เพื่อให้มีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นและให้มีความมั่นคงทางอาหารไม่ขาดแคลนอาหาร และสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ในช่วงที่ที่มีการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ที่มีเครือข่ายความมั่นคงทางอาหารที่เข้มแข็งต่อไป