คนสร้างสุข

บ้านห้วยตาอ่อน หมู่ที่ 9 ต.สะพลี มีประชากรจำนวน 156 ครัวเรือน จำนวนประชากร 468 คน ประชาชนส่วนใหญ่ นับถือศาสนาพุทธ และมีวัด 1 แห่ง คือ วัด สามัคคีชัย ตั้งอยู่หมู่ที่ 5  ประเพณีและวัฒนธรรมเป็นแบบผสมผสานระหว่างไทยและจีน ประเพณี ท้องถิ่นที่สำคัญ ได้แก่ ประเพณีลอยกระทง ประเพณีทำบุญตักบาตรวันปีใหม่ ประเพณีสงกรานต์ และประเพณี แห่เทียนพรรษาประชาชนส่วนใหญ่ในเขตเทศบาลมีสุขภาพดี โดยมีโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลสะพลี ดูแลด้านสาธารณสุข มีเจ้าหน้าที่สาธารณสุข จำนวน 4 คน อสม. จำนวน 58 คน (เฉพาะเขตเทศบาลตำบลสะพลี) โดยทำการประสานกับกองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม ของเทศบาลตำบลสะพลี มีร้านขายยา จำนวน 3 แห่ง การสังคมสงเคราะห์ และสวัสดิการสังคม ผู้สูงอายุผู้พิการ และผู้ป่วยเอดส์ ได้รับเงินสวัสดิการ เบี้ยยังชีพสงเคราะห์ผู้สูงอายุและเบี้ยยังชีพ ผู้พิการ ได้รับเงินสวัสดิการจากงบประมาณของกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น และเบี้ยยังชีพผู้ป่วยเอดส์ ความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน ในเขตเทศบาลตำบลสะพลี มีสถานีตำรวจ 1 แห่ง คือ สถานีตำรวจภูธรย่อยสะพลี ตั้งอยู่หมู่ที่ 5 ตำบลสะพลี มีอัตรากำลัง 4 นาย และมีกลุ่มสมาชิกอาสาสมัครป้องกันฝ่ายพลเรือนตำบลสะพลี จำนวน 45 คน และมีสมาชิก อสม.คอยดูแลเรื่องสุขภาพของประชาชนในชุมชนอย่างต่อเนื่อง       ในส่วนของปัญหาจากการใช้สารเคมีในการปลูกผัก/การบริโภคผักที่มีสารเคมีตกค้างยังคงมีในชุมชนทำให้ ประชากรในชุมชนบางส่วนมีสุขภาพไม่ค่อยสมบูรณ์ แข็งแรงเท่าที่ควร มีโรคประจำตัว เช่น อัมพาต ความดัน อัมพฤกษ์  กระดูกเสื่อม ไขมัน เบาหวาน มะเร็ง ซึ่งเกิดจากสาเหตุหนึ่งของการบริโภคอาหารที่มีสารพิษตกค้างจึงทำให้เกิดโรคดังกล่าว       ที่ผ่านมา ชุมชนได้รับการส่งเสริมและสนับสนุนจากนโยบายรัฐ เรื่องให้ครัวเรือนปลูกผักปลอดสารตามโครงการ บ้านสวยด้วยผัก ทำให้มีครัวเรือนชุมชนปลูกผักปลอดสาร ประมาณจำนวน 80 ครัวเรือน ปัจจุบันชุมชน มีมาตรการเกี่ยวกับการปลูก และบริโภคผักปลอดภัย โดย มีการทำการประชาคมหมู่บ้าน, รับสมัครสมาชิกครัวเรือนเข้าร่วมโครงการ, สร้างข้อตกลงร่วมกัน และคณะกรรมการหมู่บ้าน คอยควบคุมดูแลให้ปฏิบัติตามข้อตกลงและติดตามประเมินผลการปลูกผักปลอดสารเคมีและบริโภคผักอย่างปลอดภัย สรุปผลการดำเนินงานของกลุ่ม นำผลมารายงานต่อที่ประชุมร่วมกันเพื่อหาแนวทางปรับปรุงแก้ไขหรือพัฒนาให้ดีขึ้น ซึ่งจากการดำเนินโครงการที่ผ่านมา พบว่า ชุมชนส่วนหนึ่งเริ่มเห็นความสำคัญของการปลูกผักปลอดสารทำให้มีครัวเรือนที่ดำเนินการปลูกผักปลอดสารจำนวน 80 ครัวเรือน และมีการทำการเกษตรปลอดสารหรือลดการใช้สารจำนวน 50 ครัวเรือนเนื่องจากชุมชนเริ่มมีความตระหนักในเรื่องการใช้สารเคมีทางการเกษตร ส่งผลให้กระทบกับสุขภาพทั้งผู้ใช้และครัวเรือนข้างเคียง
      ชุมชน ฯ จึงได้จัดทำโครงการ บ้านห้วยตาอ่อนสุขภาพดี ผลิตผักปลอดสารเคมี ผลิตปุ๋ยอินทรีย์ใช้เอง    ขึ้น เพื่อให้ประชาชนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการปลูกผักปลอดภัยมากขึ้นจนเกิดวิถีการปลูกผักที่ไร้สารเคมี สามารถนำไปใช้บริโภคในครัวเรือน แลกเปลี่ยน หรือขายในชุมชน จนทำให้รายจ่ายของการซื้อผัก ของแต่ละครัวเรือนลดลง เป็นชุมชนชนบทส่วนใหญ่ประกอบอาชีพการเกษตร ทุกครัวเรือนจะมีพื้นที่สำหรับปลูกพืชผักไว้บริโภคในครัวเรือนเป็นของตนเองและมีพื้นที่สาธารณะสำหรับให้กลุ่มใช้ปลูกร่วมกัน
    นอกจากนี้คณะทำงานโครงการยังมีการพัฒนาแหล่งน้ำในชุมชนโดยการสร้างฝายชะลอน้ำในพื้นที่ลำคลองห้วยตาอ่อน เมื่อปีที่ผ่านมา และจะสร้างเพิ่มในปีนี้อีก 1 ตัว เพื่อสร้างความสมบูรณ์ให้กับระบบน้ำ

อาชีพและรายได้ บ้านห้วยตาอ่อน ประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นอาชีพหลัก ในอดีตมีการปลูก มะพร้าว พืชสวน พืชไร่ และผลไม้เช่น มะม่วง ชมพู่ ละมุด น้อยหน่า เลี้ยงสัตว์ ฯลฯ แต่หลังจากที่อำเภอปะทิว ประสบวาตภัย พายุไต้ฝุ่นเกย์ เมื่อปี 2532 ทำให้ทรัพยากรเช่น บ้านเรือน เรือกสวนไร่นา โดนทำลาย 100 เปอร์เซ็นต์ จึงทำให้ชุมชนบ้านเกาะเสม็ดต้องมีการเปลี่ยนแปลงเรื่องการประกอบอาชีพเพื่อให้มีการฟื้นฟูรายได้ประชาชนให้เร็วที่สุดเพื่อความอยู่รอด จึงหันมาปลูกปาล์มน้ำมัน และยางพารา เป็นอาชีพหลัก ทำให้วิถีชุมชนดั้งเดิมในชุมชนได้สูญหายไปกับพายุไต้ฝุ่นเกย์ในครั้งนั้นด้วย บางครั้งชาวบ้านต้องออกไปรับจ้างเลี้ยงชีพในต่างถิ่นบ้างก็มี
ชุมชน ฯ จึงได้จัดทำโครงการ บ้านห้วยตาอ่อน ส่งเสริมเกษตรกรรมยั่งยืนและความมั่นคงทางอาหารเพื่อให้ประชาชนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการปลูกผักปลอดภัยมากขึ้นจนเกิดวิถีการปลูกผักที่ไร้สารเคมี สามารถนำไปใช้บริโภคในครัวเรือน แลกเปลี่ยน หรือขายในชุมชน จนทำให้รายจ่ายของการซื้อผัก ของแต่ละครัวเรือนลดลง เป็นชุมชนชนบทส่วนใหญ่ประกอบอาชีพการเกษตร ทุกครัวเรือนจะมีพื้นที่สำหรับปลูกพืชผักไว้บริโภคในครัวเรือนเป็นของตนเองและมีพื้นที่สาธารณะสำหรับให้กลุ่มใช้ปลูกร่วมกัน