คนสร้างสุข

ประเทศไทยพบผู้ป่วยและเสียชีวิตรายแรกเมื่อ 29 กุมภาพันธ์ 2563 ต่อมาในวันที่ 5 มีนาคม 2563 กระทรวงสาธารณสุขได้ประกาศให้เป็นโรคอุบัติใหม่และรายงานล่าสุดเมื่อ 5 สิงหาคม 2565 ทั่วโลกพบผู้ป่วยติดเชื้อโควิด-19 จำนวน 568,517,091 ราย เสียชีวิต 6,430,441 ราย และประเทศไทยพบผู้ป่วยทั้งหมด 4,600,978 ราย เสียชีวิต 31,529 ราย รักษาหาย 4,548,639 ราย
จังหวัดนครศรีธรรมราช พบผู้ป่วยรายแรกเมื่อ 29 กุมภาพันธ์ 2563 เป็นนักศึกษาที่เดินทางกลับมาจากต่างประเทศ จำนวน 1 ราย และข้อมูลการระบาดระลอกที่สอง ปี พ.ศ.2564 พบผู้ป่วย 49,660 ราย เสียชีวิต 377 ราย ปีพ.ศ.2565 พบผู้ป่วย 124,139 ราย เสียชีวิต 812 ราย สำหรับอำเภอเมืองนครศรีธรรมราชพบข้อมูลการระบาดระลอกสอง มีผู้ป่วยติดเชื้อ ปี พ.ศ.2564 จำนวน 15,080 ราย เสียชีวิต 46 ราย และปีพ.ศ.2565 ข้อมูล ณ วันที่ 5 สิงหาคม 2565 พบผู้ป่วย 20,451 ราย เสียชีวิต 117 ราย (สำนักงานสาธารณสุขอำเภอเมืองนครศรีธรรมราช, 2565) พื้นที่ตำบลปากนคร มีจำนวน 1,543 ครอบครัว และเริ่มพบการระบาดครั้งแรกเมื่อวันที่ 16 เมษายน 2564 จำนวน 6 ราย โดยผู้ป่วยเดินทางมาจากกรุงเทพฯ เพื่อกลับบ้านช่วงสงกรานต์ และนำเชื้อโควิด-19 มาระบาดในพื้นที่ มีกลุ่มผู้สัมผัสเสี่ยงสูง 45 ครอบครัว 75 ราย และพบผู้ป่วยเพิ่มขึ้น ปี พ.ศ.2564 ตำบลปากนคร มีผู้ป่วย 141 ราย ผู้สัมผัสเสี่ยงสูง 428 ราย เสียชีวิต 1 ราย และปีพ.ศ.2565 พบผู้ป่วย 682 ราย เสียชีวิต 1 ราย ผลกระทบจากการระบาดของโควิด-19 ของพื้นที่ตำบลปากนคร พบว่า 1)ประชาชนที่ไปทำงานต่างจังหวัดช่วงปี พ.ศ.2564 เป็นต้นมา ถูกเลิกจ้างและกลับมาอยู่บ้านจำนวน 554 ราย 2)พักงานโดยไม่กำหนดเวลาและไม่ได้รับเงินเดือนจำนวน 207 ราย 3)บางจังหวัดที่โควิด-19 ระบาดหนัก ออกไปไหนไม่ได้ ต้องเดินทางกลับมาอยู่บ้านและทำงานที่บ้านแบบ WFH จำนวน 215 ราย 4)คนที่เดินทางกลับบ้านไม่ได้จำนวน 111 ราย ต้องทนอยู่กับสภาพพื้นที่ระบาดหนักและให้ครอบครัวส่งอาหารไปให้เพื่อดำรงชีวิตประจำวัน 5)ครอบครัวผู้ป่วยสูญเสียสมาชิกในครอบครัวเสียชีวิตด้วยโควิด-19 จำนวน 2 ราย ไม่มีโอกาสได้ไปเผาศพ ทำให้เกิดภาวะเครียด 12 รายและกลายเป็นจิตเวช 1 ราย ปัจจุบันกำลังรักษาอยู่ 6)ผู้สัมผัสเสี่ยงสูงหรือ HR เกิดภาวะเครียดและวิตกกังวล นอนไม่หลับเพราะถูกกักตัว ไม่ได้ไปทำงาน ขาดรายได้ ส่งผลกระทบมากกว่า 1,248 ครอบครัว (ร้อยละ 80.88) 7)ครัวเรือนที่ป่วยเป็นโควิด-19 ช่วงแรกถูกรังเกียจจากสังคมเมื่อออกไปซื้อของที่ร้านชำและไม่ขายให้ จำนวน 48 ครอบครัว แต่ปัจจุบันสังคมเข้าใจและรับรู้ที่ถูกต้องแล้ว 8)สินค้าเกษตรที่เกิดผลผลิตและกำลังเก็บขาย ไม่สามารถจำหน่ายได้ ทำให้ขาดทุนมากถึงร้อยละ 82.25 9)ผลกระทบที่เกิดกับหน่วยราชการคือ การเกิดผู้ป่วยรายใหม่ ไม่ได้เกิดจากพื้นที่โดยตรง แต่เกิดจากญาติเดินทางมาเยี่ยมและนำเชื้อโรคมาให้ ร้อยละ 95.42 ซึ่งควบคุมได้ยาก 10)คนต่างพื้นที่บางคนเป็นกลุ่มเสี่ยงไม่ยอมกักตัว 11)อบต.ปากนคร มีงบไม่เพียงพอที่จะแจกถุงยังชีพทุกคน เมื่อเกิดการระบาดหนักในพื้นที่ 12) กลุ่ม HR บางคนไม่ยอมกักตัวและแอบหนีไปเที่ยวเล่นการพนันหรือชนไก่ ร้อยละ 25 13)กลุ่มผู้ป่วยมากกว่าร้อยละ 95 มีประวัติเกี่ยวข้องกับการพนันและสถานบันเทิง
ช่วงเดือนมิถุนายน 2565 ได้ทำการสำรวจกลุ่มที่ได้รับผลกระทบจากวิกฤตโควิด-19 ในพื้นที่ตำบลปากนคร ได้ข้อมูลจำนวน 30 ครัวเรือน และมีข้อมูลดังนี้ 1)กลุ่มอายุแรกเกิด-5 ปี จำนวน 11 คน กลุ่มอายุ 6-12 ปีจำนวน 9 คน กลุ่มอายุ 13-18 ปีจำนวน 12 คน กลุ่มอายุ 18-24ปี จำนวน 13 คน กลุ่มอายุ 25- 34 ปีจำนวน 16 คน กลุ่มอายุ 35 –59ปีจำนวน 61 คน กลุ่มอายุ 60ปีขึ้นไป จำนวน 11 คน เมื่อสอบถามระดับการศึกษาพบว่า ไม่ได้เรียนหนังสือ 4 คน กำลังเรียนหนังสือ 43 คน จบประถมศึกษา 38 คน จบมัธยมต้น 18 คน จบมัธยมปลาย 13 คน ระดับปวช.และปวส. 9 คน ปริญญาตรี 6 คน มีคนพิการจำนวน 3 ครัวเรือน ไม่มีผู้ป่วยติดเตียงทุกหลัง (ร้อยละ 100) สอบถามประวัติการเจ็บป่วย ดังนี้ ป่วยเป็นเบาหวาน 9 คน ความดันโลหิตสูง 7 คน  โรคอ้วน 2 คน ไตวายเรื้อรัง 2 คน หัวใจ 1 คน และสุขภาพดี 29 คน สอบถามด้านที่อยู่อาศัย มีบ้านตนเอง 24 หลัง และอาศัยอยู่กับพ่อแม่ 6 หลัง ก่อนการระบาดของโควิด-19 มีสมาชิกอาศัยอยู่ 140 คน ระหว่างเกิดการระบาดมีลูกหลานกลับมาอยู่บ้าน จำนวน 30 ครัวเรือน จำนวน 42 คน และหลังโควิดได้กลับไปทำงาน ปัจจุบันมีสมาชิกอยู่เหลือเพียง 138 คน ปัจจุบันสมาชิกในครัวเรือนตกงานไม่มีรายได้ 29 คน ก่อนโควิด-19 ระบาด ได้สอบถามรายได้ภาพรวมเดือนละ 757,360 บาท มีรายได้เฉลี่ยเดือนละ 14,291.28 บาท โดยสมาชิกทำงานมีรายได้ 59 คน ที่มาของรายได้ต่อเดือนดังนี้ 1)ได้มาจากค่าจ้าง 174,600 บาท 2)ขายผลผลิตทางเกษตร 271,400 บาท 3)ค้าขาย 36,000 บาท 4)อาชีพส่วนตัว 41,000 บาท 5)อาชีพเสริม 28,400 บาท 6)รัฐช่วยเหลือ 5,960 บาท สอบถามข้อมูลเกี่ยวกับรายจ่ายต่อเดือน โดยภาพรวมเดือนละ 652,865 บาท เฉลี่ยรายจ่ายเดือนละ 16,740.12 บาท เป็นค่าใช้จ่ายดังนี้ 1)จ่ายเพื่อการบริโภคประจำวัน 150,550 บาท 2)ค่าศึกษาบุตร64,660 บาท 3)จ่ายด้านสุขภาพ 24,805 บาท 4)ด้านการลงทุนอาชีพ 107,400 บาท 5)งานสังคม 72,200 บาท  6)ค่าซื้อหวย 14,650 บาท 7)ใช้ในการชำระหนี้ 108,620 บาท ได้สอบถามภาระหนี้สิน ก่อนโควิด-19 มีหนี้สินภาพรวม 9,332,000 บาท เฉลี่ยครัวเรือนละ 311,066.66 บาท
หลังโควิด-19 ระบาด สอบถามรายได้ครัวเรือนภาพรวมลดลง เดือนละ 450,900 บาท ลดลงไป 306,460 บาทต่อเดือน มีรายได้เฉลี่ยคงเหลือเดือนละ 11,048.72 บาท (ลดลงเดือนละ 2,256.41 บาท) โดยสมาชิกร่วมกันทำงานเพื่อเพิ่มรายได้มากขึ้นเป็น 73 คน ที่มาของรายได้ต่อเดือนดังนี้ 1)ได้มาจากค่าจ้าง 118,020 บาท 2)ขายผลผลิตทางเกษตร 201,380 บาท 3)อาชีพส่วนตัว 27,000 บาท 4)อาชีพเสริม 18,000 บาท 6)รัฐช่วยเหลือ 11,560 บาท สอบถามข้อมูลเกี่ยวกับรายจ่ายต่อเดือน โดยภาพรวมเดือนละ 690,675 บาท (เพิ่มขึ้นเดือนละ 37,810 บาท) เฉลี่ยรายจ่ายเดือนละ 17,709.01 บาท เป็นค่าใช้จ่ายดังนี้ 1)จ่ายเพื่อการบริโภคประจำวัน 168,750 บาท 2)ค่าศึกษาบุตร 73,500 บาท      3)จ่ายด้านสุขภาพ 32,105 บาท 4)ด้านการลงทุนอาชีพ 175,600 บาท 5)งานสังคม 48,000 บาท 6)ค่าซื้อหวย 10,100 บาท 7)ใช้ในการชำระหนี้ 181,770 บาท สอบถามภาระหนี้สิน หลังโควิด-19 มีหนี้สินภาพรวม 15,280,000 บาท เฉลี่ยครัวเรือนละ 391,794.87 บาท (มีภาระหนี้สินเพิ่มขึ้นเฉลี่ยครัวเรือนละ 49,948.72 บาท เมื่อสอบถามถึงสภาพปัญหาที่เกิดขึ้นหลังโควิด-19 จากกลุ่มเป้าหมาย 30 คน (1) ด้านสังคมและการดำเนินชีวิตประจำวันพบว่า ต้องปรับตัวในการดำเนินชีวิตใหม่ทั้งหมด ทำให้ยากกว่าเดิม ทุกอย่างไม่เหมือนเดิมร้อยละ 12.89 การเดินทางและการติดต่อประสานงานยากกว่าเดิมร้อยละ 12.82 (2) ด้านเศรษฐกิจพบว่า รายได้น้อยและไม่เพียงพอกับรายจ่ายร้อยละ 56.41 รับภาระค่าใช้จ่ายเพราะลูกตกงานเพิ่มขึ้นร้อยละ 43.58 มีหนี้สินเพิ่มขึ้นร้อยละ 56.41 สินค้าราคาแพงขึ้นกว่าเดิม ร้อยละ 100 ราคาผลผลิตตำต่ำและชายผลผลิตไม่ได้ ร้อยละ39.76 สมาชิกในครอบครัวตกงานร้อยละ 43.58 (3) ด้านสุขภาพพบว่า มีความเครียดกังวลเพิ่มขึ้นร้อยละ 100 นอนไม่หลับและวิตกตลอดเวลาร้อยละ 66.66 จากความเครียดกลายเป็นผู้ป่วยซึมเศร้าร้อยละ 5.12 สุขภาพแย่กว่าเดิมและเหนื่อยง่าย ร้อยละ 43.58 (4)ด้านสิ่งแวดล้อมพบว่า ขยะติดเชื้อทิ้งไม่เป็นที่เป็นทางและกำจัดไม่ถูกต้อง ร้อยละ 71.79 จากข้อมูลสภาพปัญหาทั้งหมดและจากเวทีประชาคม เมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม 2565 พบว่าประชาชนในชุมชนปากนคร จำนวน 20 ครัวเรือนมีอาชีพแปรรูปอาหารทะเล และมีจำนวน 10 ครัวเรือน มีอาชีพประมงชายฝั่ง ต่างคนต่างทำและต่างคนต่างขายทำให้ราคาที่ขายมีราคาที่ไม่แน่นอน ไม่มีอำนาจในการต่อรอง และสินค้าบางชนิดไม่เพียงพอต่อความต้องการของผู้บริโภค กลุ่มเป้าหมายที่ได้รับผลกระทบจากวิกฤตและการระบาดของโควิด-19 ได้ร่วมกันนำเสนอข้อมูลปัญหา สาเหตุของปัญหาและแนวทางการแก้ไขปัญหาภายใต้ประเด็นหัวข้อ “ลดรายจ่ายสร้างรายได้ จากทุนในสังคมของชุมชนปากนคร”โดยมีรายละเอียดดังนี้
1.ปัญหาคือ รายได้ของครัวเรือนลดน้อยลง รายจ่ายของครัวเรือนเพิ่มขึ้นมากกว่า 2-3 เท่าตัว โดยมีข้อมูลที่สำคัญคือ (1)ราคาสินค้าแพงขึ้นทุกชนิด ทำให้ต้องใช้เงินในการซื้อสินค้าสูงกว่าเดิม (2)สมาชิกในครอบครัวตกงาน    7 ครอบครัว (3)สมาชิกกลับมาอยู่บ้านทำให้มีสมาชิกเพิ่มขึ้น 6 ครอบครัว (4)ราคาสินค้าเกษตรตกต่ำ ขายไม่ได้ ไม่มีตลาดที่แน่นอน จำนวน 17 ครอบครัว (5)สมาชิกป่วยเป็นโควิด-19 และสุขภาพร่างกายแย่ลง ไม่สามารถทำงานได้เหมือนเดิมจำนวน 22 คน (6)นอนไม่หลับ เครียดตลอดเวลา 39 คน (7)รายได้ครัวเรือนลดลง 39 ครอบครัว
2.สาเหตุของปัญหา ดังนี้
2.1 ด้านสังคม พบว่า (1)เกิดความหวาดระแวงความกลัวและรังเกียจร้อยละ 70 (2)คนในชุมชนต่างคนต่างอยู่ ไม่ยอมพบปะกันร้อยละ 85 (3)การประชุมในหมู่บ้านลดลง ร้อยละ 90 (4)นักเรียนไม่ได้ไปโรงเรียน ทำให้เล่นเกมส์ออนไลน์เพิ่มขึ้นและเสียค่าใช้จ่ายเพิ่มร้อยละ 100 (5)ปัญหาลักขโมยเกิดเพิ่มขึ้น ร้อยละ 50 (6)การเดินทางไปมาหาสู่กันไม่สะดวกร้อยละ 65 (7)ความเห็นแก่ตัวและปกปิดข้อมูลมากขึ้น ร้อยละ 50 2.2.ด้านเศรษฐกิจ พบว่า (1) สินค้าแพงมากกว่าเดิมประมาณ 2 เท่าตัว ร้อยละ 100 (2) สินค้าที่จำเป็นขาดแคลนและหายากในช่วงที่มีการระบาดโควิด-19 ร้อยละ 100 (3)ถูกเลิกจ้าง ว่างงานและลดระยะเวลาการทำงาน ร้อยละ 70 (4)รายจ่ายมากกว่ารายได้ถึง 4 เท่าตัว ร้อยละ 100 (5ปมีหนี้สินเพิ่มขึ้นจากเดิม ร้อยละ 100 2.3 ด้านสุขภาพ พบว่า (1)ประชาชนตำบลปากนครติดโควิด 682 ราย และเป็นกลุ่มเสี่ยงสูง จำนวน 2,160 ราย ตายจากโควิด-19 จำนวน 4 ราย (2)มีความเครียดมากขึ้น ร้อยละ 100 (3)มีโรคประจำตัวเพิ่มขึ้น ร้อยละ 45.32 (4)โดยภาพรวมทั้งตำบล เมื่อหายป่วยแล้วเกิดความเสื่อมของร่างกาย สุขภาพแย่ลง จำนวน 102 คน คิดเป็นร้อยละ ร้อยละ 16.08 จากผู้ป่วยทั้งหมด
2.4 ด้านสิ่งแวดล้อม พบว่า (1)ขยะในชุมชนเพิ่มขึ้นทุกหมู่บ้าน เพราะไม่มีการกำจัด ทิ้งไม่เป็นที่และไม่มีการเดินรณรงค์จัดการขยะ เพราะทุกคนกลัวการติดโควิด-19 (2)ไม่มีการคัดแยกขยะ ก่อนกำจัดและร้อยละ 100 ทำลายขยะโดยการเผา (3)น้ำสำหรับใช้บริโภคก็มีไม่เพียงพอ และน้ำอุปโภค ก็ขาดแคลน เพราะขาดเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบ อีกทั้งมีการใช้น้ำมากเกินความจำเป็น เพราะช่วงระบาดโควิด-19 ทุกคนอยู่บ้าน ไม่ไปไหน ทำให้น้ำใช้ไม่เพียงพอ ซึ่งจากปัญหาข้างต้น ชุมชนปากนครจึงคิดจะนำแนวคิดเรื่องเศรษฐกิจฐานรากและความรอบรู้เรื่องการเงินและสุขภาพมาแก่ปัญหา ด้วยการรวมกลุ่มกันผลิตและจำหน่าย รวมถึงการสร้างวินัยทางการเงินให้กับสมาชิกลุ่ม การพัฒนาช่องทางการตลาด ซึ่งการดำเนินการทั้งหมดนี้ก็เพื่อให้ผู้ได้รับผลกระทบจากโควิดได้มีรายได้เพิ่มขึ้น มีความมั่นคงทางเศรษฐกิจเพิ่มขึ้น