คนสร้างสุข

ชุมชนบ้านปากคลอง หมู่ที่ ๙ ตำบลบ่อหิน อำเภอสิเกา จังหวัดตรัง เป็นหมู่บ้านชาวประมง มีประชากรทั้งสิ้น ๙๕ ครัวเรือน และประชากรร้อยละ ๙๐ ทำการประมงพื้นบ้าน โดยใช้เครื่องมือประมงเปลี่ยนตามฤดูกาล ได้แก่อวนสามชั้นจับกุ้งแชบ๊วย อวนปลาทราย อวนปูม้า อวนถ่วง อวนลอยปลาทู ตกปลาทราย และอื่นๆ บริเวณชายฝั่งทะเลบ้านปากคลอง มีระบบนิเวศทางทะเลที่หลากหลาย มีทั้งระบบนิเวศป่าชายเลน และพบสาหร่ายทะเลบริเวณในคลอง และระบบนิเวศหญ้าทะเลบริเวณปากคลอง นอกจากนั้นในพื้นที่ชายฝั่งทะเลมีการพบเห็นสัตว์ทะเลหายาก โดยเฉพาะพะยูนสัตว์สงวนคุ้มครองที่ใกล้สูญพันธุ์เข้ามาหากินบริเวณแนวหญ้าทะเลอยู่บ่อยครั้ง
  บ้านปากคลอง ได้ร่วมกับชุมชนใกล้เคียงในตำบลบ่อหิน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เครือข่ายชมรมประมงพื้นบ้าน จังหวัดตรัง มูลนิธิอันดามัน ภาคประชาสังคม และหน่วยงานภาครัฐ กำหนดกติกาการจัดการทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งอย่างยั่งยืน และออกเป็นข้อบัญญัติองค์การบริหารส่วนตำบลบ่อหินในปี พ.ศ. 2553 มีการ การเฝ้าระวัง ป้องกัน และปราบปรามเครื่องมือประมงผิดกฎหมาย ทำลายสัตว์น้ำวัยอ่อนและเป็นอันตราย    ต่อพะยูนและหญ้าทะเล เช่น อวนรุน อวนลาก ระเบิดและยาเบื่อให้หมดไปจากทะเลตรัง ในขณะเดียวกันชุมชนบ้านปากคลองได้บูรณาการร่วมกันกับหน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องดำเนินกิจกรรมอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากร  มีการจัดทำธนาคารปูม้า และเพาะหญ้าทะเล เพื่อการปลูกฟื้นฟูระบบนิเวศหญ้าทะเลอย่างต่อเนื่อง เพื่อเพิ่มแหล่งอนุบาลสัตว์น้ำวัยอ่อน ตลอดจนมีการทดลองเพาะเลี้ยงสาหร่ายทะเล (สาหร่ายพวงองุ่นและสาหร่ายขนนก)ในบ่อซิเมนต์เพื่อจำหน่ายสร้างรายได้ให้กับสมาชิกในชุมชน

  อย่างไรก็ตามพบว่าปัจจุบัน ทรัพยากรสัตว์น้ำในพื้นที่ชายฝั่งทะเลบ้านปากคลองลดลง โดยมีสาเหตุจากการเพิ่มขึ้นของชาวประมง การจับสัตว์น้ำโดยใช้เครื่องมือประมงผิดกฎหมาย การทิ้งขยะลงทะเล รวมทั้งจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเกิดปัญหากัดเซาะชายฝั่งรุนแรงขึ้น ทำให้แหล่งอนุบาลสัตว์น้ำวัยอ่อน เช่นหญ้าทะเลเสื่อมโทรมลง รายได้จากการประมงลดลง ในขณะที่รายจ่ายเพิ่มขึ้นเพราะต้องออกทะเลไกลขึ้น รายได้จึงไม่เพียงพอกับรายจ่าย ทำให้เกิดหนี้สิน ส่งผลให้เกิดความเครียด และเสี่ยงต่อการเกิดอันตรายต่อชีวิตและทรัพย์สินเนื่องจากต้องออกทำการประมงไกลขึ้นท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศที่ทวีความรุนแรงมากขึ้นทุกวัน และบางฤดูกาลที่สัตว์น้ำที่จับได้ลดลงมาก ทำให้ต้องมีการอพยพย้ายถิ่นไปทำงานนอกพื้นที่ยังส่งผลให้เกิดปัญหาขาดความอบอุ่นในครอบครัวและเกิดปัญหาสังคมตามมาอีกมากมาย

  ชุมชนต้องการ ฟื้นฟูแหล่งที่อยู่อาศัยสัตว์น้ำ ด้วยการทำซั้งกอบ้านปลาอย่างยั่งยืนบ้านปากคลอง เพื่อเพิ่มโอกาสและช่องทางในการสร้างรายได้ แก้ปัญหาการขาดแคลนสัตว์น้ำในพื้นที่ชายฝั่ง เนื่องจากชาวประมงทั้งในชุมชนบ้านปากคลองและหมู่บ้านใกล้เคียงได้แก่บ้านแหลมมะขาม และบ้านดุหุนสามารถทำการประมงได้ตลอดทั้งปี ลดความเสี่ยงจากการออกทะเลไกลฝั่งในช่วงฤดูมรสุม เกิดความมั่นคงด้านอาหารและสร้างรายได้ ภายใต้กติกาที่ทุกคนร่วมกันกำหนดเพื่อความยั่งยืนของทรัพยากรสัตว์น้ำ      โดยดำเนินการควบคู่กับการเสริมสร้างความตระหนักและจิตสำนึกของเยาวชน และประชาชนในพื้นที่ ในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมให้เกิดความยั่งยืนสืบไป